"Rust en vrede voor mijn ziel zocht ik met al het vuur dat in mij was"
ZOEKTOCHT is geïnspireerd op het leven van Judith Mendes da Costa (1895-1944), een Portugees-Joodse vrouw die zich bekeert tot het rooms-katholieke geloof en kiest voor een kloosterbestaan. Maar ze wordt ingehaald door de oorlog en haar leven eindigt in de gaskamers van Auschwitz.
Drie jonge theatermakers voelen zich verbonden met Judiths zoektocht, met haar verlangen naar innerlijke rust. Ze bewonderen haar moed, doorzettingsvermogen en nieuwsgierigheid. Judith houdt hen een spiegel voor en roept vragen op. Hoe ver ga je om trouw te blijven aan je persoonlijke waarheid?
Zusterhuis en kapel van het voormalig sanatorium Berg en Bosch
Professor Bronkhorstlaan 10 Bilthoven
ZOEKTOCHT wordt gespeeld door Tuula Heyden, Cleo van Bergeijk en Les Koch. Ze schreven zelf de teksten, onder regie van Niki Romijn.
Judith Mendes da Costa groeide op in Amsterdam en deed daar de HBS. Ze leefde blijmoedig en uitgelaten. Met een groep vriendinnen bezocht ze diverse kerkgenootschappen en vooraanstaande socialisten als Henriëtte Roland Holst, Frederik van Eeden en Domela Nieuwenhuis. ‘Godsdienst en wijsbegeerte zocht ik in die dagen’, zou ze later van zeggen. Na een lange innerlijke zoektocht maakte ze zich in 1923 los van het joodse geloof en verbond zich aan het katholieke. In 1928 trad ze in bij de Dominicanessen in Voorschoten. Deze zusters besteedden veel tijd aan gebed en meditatie om van daaruit de blijde boodschap te verkondigen door het geven van onderwijs, het verplegen van zieken, de zorg voor ouden van dagen, wezen en voogdijkinderen. Judith kwam te wonen in het Sanatorium van Berg en Bosch, dat in 1933 - in opdracht van de Katholieke Arbeidersbeweging - gebouwd was in de bosrijke omgeving van Bilthoven. De zusters Dominicanessen verzorgden daar de vele patiënten met tuberculose. Ze woonden in het zogenaamde Zusterhuis, aten in de refter en konden via een gang naar de kapel voor gebed en meditatie. Judith werkte er op de administratie. Dr. W. Bronkhorst was de geneesheer-directeur.
In 1942 werd Judith vanwege haar joodse achtergrond door de nazi’s opgepakt en naar kamp Westerbork getransporteerd. Dankzij juridische hulp kon ze korte tijd later terugkeren. Maar in 1944 werd ze opnieuw gedeporteerd. Op 25 februari 1944 gooide ze nog een briefkaart uit de trein op weg naar Theresienstadt. Na de oorlog bleek dat Judith Mendes da Costa in Auschwitz was vermoord.
Het sanatorium werd jaren later een algemeen ziekenhuis. In 1980 kwam een einde aan de samenwerking met de Katholieke Arbeidersbeweging. Het Medisch Centrum Berg en Bosch ontwikkelde andere vormen van gezondheidszorg. In 1993 bleek een faillissement onafwendbaar. De oorspronkelijke gebouwen van het voormalig sanatorium zijn grotendeels bewaard gebleven. Ook de kunstwerken, gemaakt door kunstenaars zoals onder andere Mari Andriessen, zijn nog te bewonderen.